Khi ánh sáng ban mai len lỏi qua kẽ lá và rơi nhẹ nhàng lên bức tường, chúng ta lại bắt đầu một ngày mới. Nhưng đối với nhiều người, mỗi bình minh không mang lại niềm hứng khởi mà là một gánh nặng nặng trĩu của nỗi buồn và sự trống rỗng. Họ là những người đang đối mặt với chứng trầm cảm. Trầm cảm không chỉ là một vấn đề tâm lý mà còn là một trạng thái cần được hiểu và chữa trị bằng cách tiếp cận tự nhiên, toàn diện.
Tên sách: Sống Vui Sống Khỏe, Đánh Bại Trầm Cảm Tự Nhiên – Joan Mathews Larson, một tiến sỹ về dinh dưỡng đã mở ra một hành trình khám phá, nơi chúng ta không chỉ học cách nhận diện và chống lại trầm cảm thông qua phương pháp truyền thống, mà còn thông qua thức ăn, lối sống, và sự cân bằng nội tiết tố. Cuốn sách này không chỉ là một nguồn thông tin mà còn là một nguồn cảm hứng, đưa chúng ta đến với việc hiểu sâu hơn về cơ thể và tâm trí của chính mình.
Sau đây, bạn sẽ:
– Khám phá nguồn gốc tự nhiên của trầm cảm và cách thức điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống để chống lại nó
– Tìm hiểu cách cân bằng hóa chất cơ thể và nội tiết tố, giúp bạn giải phóng khỏi những cảm xúc tiêu cực và tìm lại sức mạnh nội tâm.
– Áp dụng các biện pháp tự nhiên và hiệu quả để tái tạo sự hoà hợp giữa tâm hồn và cơ thể, mang lại cân bằng và hạnh phúc.
Tác giả không chỉ mang đến một giải pháp, mà còn mơ ra con đường để hiểu và chăm sóc bản thân một cách sâu sắc hơn.
Phần 1/9 Mối liên hệ giữa não bộ và cơ thể
Nhiều người thường tìm đến các nhà trị liệu mỗi khi bị trầm cảm hoặc gặp phải các vấn đề về tâm lý. Tuy nhiên, nguyên nhân gây trầm cảm có thể đến từ các rối loạn sinh hóa bên trong cơ thể. Bộ não con người chỉ hoạt động ổn định trên nền tảng một cơ thể khỏe mạnh. Để nuôi dưỡng cơ thể và tâm trí, bạn cần có sự cân bằng dưỡng chất hợp lý bên trong cơ thể. Nhiều nhà nghiên cứu đã đưa ra những giải thích khoa học cho các hành vi tâm lý dựa trên các yếu tố tự nhiên. Chẳng hạn như, ký sinh trùng nấm men có thể gây ra bệnh tâm thần ở người. Dị ứng thực phẩm hoặc hóa chất trong không khí có thể làm thay đổi cảm xúc của bạn. Có nhiều nguyên nhân gây mất cân bằng dưỡng chất của cơ thể như tiêu thụ quá nhiều đồ ăn vặt, cà phê hoặc rượu. Thiếu dinh dưỡng về thể chất có thể gây ra các trục trặc sinh hóa và dẫn đến sự mất cân bằng về cảm xúc. Thực tế là các công ty dược phẩm hoàn toàn có thể tạo ra các chất sinh hoá để hỗ trợ giải quyết sự mất cân bằng dưỡng chất này. Tuy nhiên, họ không muốn cung cấp các liệu pháp bổ sung dưỡng chất tự nhiên vì chúng không mang lại lợi nhuận. Thay vào đó, các hãng dược phẩm thường phát triển các loại thuốc để bắt chức năng của các hóa chất tự nhiên trong cơ thể. Những loại thuốc này có thể gây nghiện hoặc có tác dụng phụ nghiêm trọng. Hơn nữa, chúng cũng không thể mang lại hiệu quả như các hóa chất tự nhiên. Thuốc nhân tạo thường có thể mô phỏng chức năng của các axit amin và chất dẫn truyền thần kinh. Do đó, các loại thuốc nhân tạo vẫn có thể giúp não hoạt động bình thường. Lấy ví dụ về chứng trầm cảm. Một số người bị trầm cảm do cơ thể sản xuất quá ít chất dẫn truyền thần kinh gây hưng phấn serotonin. Các loại thuốc chống trầm cảm SSRI tạo cảm giác giả về việc bơm serotonin lên não và ngăn chặn sự tái hấp thu serotonin của các chất dẫn truyền thần kinh. Tuy nhiên, thuốc SSRI thường đi kèm các tác dụng phụ không mong muốn.
Phần 2/9 Cơ chế cung cấp năng lượng cho bộ não
Sự cân bằng dưỡng chất mang đến nhiều lợi ích rõ ràng cho cơ thể. Để cải thiện tình trạng cân bằng dưỡng chất, trước tiên bạn cần đánh giá những cảm xúc mà bản thân thường xuyên trải qua. Các biểu hiện cảm xúc như thờ ơ, uể oải, trầm cảm, sợ hãi, hoang tưởng, mất ngủ, bồn chồn, buồn bã, trí nhớ kém và hoảng loạnthường bắt nguồn từ những rối loạn sinh học của cơ thể. Tiếp theo, hãy lập ra biểu đồ về lịch sử sức khoẻ của gia đình để xác định yếu tố di truyền có thể gây ra các vấn đề sức khoẻ, bao gồm trầm cảm, bạo lực, tiểu đường, bệnh tâm thần, dị ứng, rối loạn ăn uống, nghiện rượu và các vấn đề về tuyến giáp. Sau khi đã xác định được nguyên nhân gây mất cân bằng dưỡng chất bên trong cơ thể, bạn có thể bổ sung kết hợp các loại axit amin, vitamin, omega-3, tryptophan, khoáng chất và chất chống oxy hóa vào chế độ ăn hàng ngày. Hãy kiên trì áp dụng công thức như vậy trong vài tuần cho đến khi đạt được kết quả mong muốn. Bộ não con người cần oxy và chất glucose để duy trì hoạt động. Cơ thể tiêu hoá các loại thực phẩm và biến chúng thành đường glucose. Khi tiêu thụ đường, tuyến tụy của bạn tiết ra thêm chất insulin để điều chỉnh lượng đường hấp thụ vào cơ thể. Tuy nhiên, nếu bạn ăn quá nhiều đường trong một ngày, tuyến tụy sẽ tiết ra nhiều insulin hơn để cân bằng lượng đường được hấp thụ vào cơ thể. Điều này khiến lượng đường trong cơ thể bị loại bỏ nhiều hơn mức cần thiết, dẫn đến giảm lượng đường trong máu. Nếu mức glucose của bạn xuống quá thấp, cơ thể sẽ tiết ra hóc môn epinephrine ở tuyến thượng thận. Chất này khiến gan của bạn phải cung cấp ngay một lượng glucose bổ sung. Đa số cấu tạo của não người là các axit béo. Do đó, chất béo tự nhiên là rất tốt cho hoạt động của não và cả cơ thể. Những loại thực phẩm có chứa các chất béo tự nhiên bao gồm: hạnh nhân, bơ, ô liu, thịt bò, bơ, phô mai cứng, thịt gà, trứng, bơ đậu phộng, mầm lúa mì và sữa chua. Chất béo chỉ có hại khi chúng bị thay đổi cấu trúc. Do đó, hãy tránh ăn các loại thực phẩm chứa axit béo chuyển hóa và hydro hóa một phần bao gồm bơ thực vật, dầu thực vật, pho mát chế biến, thực phẩm chiên, mỡ, xúc xích, khoai tây chiên và mayonnaise.
Phần 3/9 Vai trò của Axit amin, Vitamin và Khoáng chất
Cơ thể chúng ta cần axit amin để sản xuất tế bào và mô. Axit amin cũng giúp tạo ra các enzyme cần cho việc sản xuất các loại hoóc môn cần thiết, biến glucose thành năng lượng cho cơ thể và thúc đẩy sự lưu thông não. Cơ thể mỗi người cần 8 loại axit amin thiết yếu và một số loại axit amin có điều kiện khác. “Liệu pháp axit amin” giúp bổ sung các axit amin mà cơ thể thiếu hụt và làm dịu các rối loạn tâm lý như trầm cảm, lo lắng, ám ảnh cưỡng chế, kiệt sức và cáu kỉnh. Các khoáng chất như kẽm, magiê, sắt, mangan, đồng, lithium, selen và crom ảnh hưởng đến cảm xúc của con người. Trong khi đó, vitamin A, vitamin B, axit folic, choline, inositol, biotin, vitamin C, vitamin D, vitamin E và vitamin K có ảnh hưởng đến chức năng não.
Phần 4/9 Nguyên nhân gây tình trạng lo lắng quá mức
Xã hội hiện đại chứng kiến ngày càng nhiều người mắc chứng rối loạn lo âu. Các nghiên cứu chỉ ra rằng chính sự mất cân bằng sinh hóa đã gây ra hội chứng này. Có 6 nguyên nhân chính gây ra sự mất cân bằng sinh hoá bên trong cơ thể, cụ thể như sau: Nguyên nhân thứ nhất là rối loạn “Pyroluria”, còn được hiểu là sự mất cân bằng hóa học liên quan đến gen gây nên sự bất thường trong quá trình tạo ra protein chứa sắt hemoglobin. Loại rối loạn này khiến lượng chất hữu cơ dị vòng pyrroles cao bất thường lưu thông trong cơ thể dẫn đến tình trạng thiếu nghiêm trọng vitamin B6 và chất kẽm. Không có vitamin B6, não sẽ không thể sản xuất ra “hoóc môn hạnh phúc” dopamine và serotonin. Kết quả là gây ra sự lo lắng và những biểu hiện trầm cảm. May mắn là rối loạn Pyroluria có thể được điều trị bằng chế độ dinh dưỡng phù hợp. Nguyên nhân thứ 2 gây mất cân bằng sinh hóa bên trong cơ thể là “hạ đường huyết”. Sự biến động liên tục của nồng độ đường trong cơ thể có thể gây ra các triệu chứng hạ đường huyết không mong muốn, bao gồm hồi hộp, khó chịu, trầm cảm, buồn ngủ, đau đầu, khóc lóc, ám ảnh, hay quên và rối loạn tâm thần. Để kiểm tra tình trạng hạ đường huyết, hãy thực hiện chế độ ăn kiêng hạ đường huyết và chú ý xem tâm trạng của bạn có thật sự ổn định hay không. Bạn cũng có thể làm xét nghiệm dung nạp glucose trong 5 giờ. Cách điều trị tình trạng hạ đường huyết tốt nhất là chế độ ăn uống lành mạnh với ít carbohydrate. Nguyên nhân thứ 3 là “thiếu chất dinh dưỡng”. Thiếu các chất dinh dưỡng thiết yếu có thể gây ra cảm giác lo lắng thường xuyên. Nguyên nhân thứ 4 là “tăng lactate máu”. Đường tinh luyện làm tăng mức độ axit lactic trong máu. Axit này liên kết với canxi và ngăn cản nó thực hiện các chức năng cần thiết trong não. Kết quả là dẫn đến tình trạng lo lắng. Nguyên nhân thứ 5 là tình trạng mất cân bằng của các chất dẫn truyền thần kinh kích thích. Một số axit amin ức chế như tryptophan, axit gamma-aminobutyric, glycine và taurine giúp làm dịu và thư giãn não bộ. Tình trạng thiếu hoặc dư những chất này có thể khiến cơ thể bồn chồn không yên. Nguyên nhân thứ 6 là sự nhạy cảm với thực phẩm và hóa học. Một số người có thể bị dị ứng với các loại thực phẩm cụ thể. Như vậy, dựa vào 6 nguyên nhân gây mất cân bằng sinh hóa dẫn tới căng thẳng nêu trên, bạn hoàn toàn có thể xác định vấn đề mình đang gặp phải. Từ đó, bạn sẽ tìm ra giải pháp hợp lý giúp bản thân thoát khỏi tình trạng căng thẳng.
Phần 5/9 Trầm cảm do mất cân bằng sinh hoá
Một số người bị trầm cảm sau một trải nghiệm đau buồn như chia tay hoặc mất đi người thân. Tình trạng trầm cảm do một sự kiện nhất thời thường được cải thiện theo thời gian. Cách tốt nhất để giải quyết tình trạng này là áp dụng các buổi nói chuyện trị liệu. Bên cạnh tình trạng trầm cảm tạm thời, không ít người phải trải qua trầm cảm dài hạn. Có 2 loại trầm cảm dài hạn chính bao gồm: trầm cảm lưỡng cực và trầm cảm đơn cực. Trầm cảm lưỡng cực là tình trạng tâm thần thay đổi thất thường khiến tâm trạng có thể đột ngột hưng phấn, nhiều lúc lại rơi vào trạng thái trầm cảm. Trầm cảm đơn cực là tình trạng tâm thần phát triển theo hướng tiêu cực ở mọi lúc. Các nguyên nhân sinh hóa có thể gây trầm cảm lưỡng cực bao gồm độ nhạy của chất trung gian hoá học dẫn truyền các xung động thần kinh acetylcholine, rối loạn nhịp tim và nhiễm độc vanadium. Tình trạng trầm cảm lưỡng cực do rối loạn sinh hoá có thể được điều trị bằng cách kết hợp bổ sung các chất khác nhau bao gồm omega 3 EFA, phức hợp vitamin B, vitamin C, taurine và lithomin. Các bác sĩ thường điều trị trầm cảm dài hạn bằng các loại thuốc như Prozac hoặc Zoloft.
Những loại thuốc này mô phỏng chức năng của hai chất dẫn truyền thần kinh chính trong não là serotonin và norepinephrine giúp ổn định hoạt động não bộ. Thực tế là điều trị trầm cảm bằng thuốc chống trầm cảm có thể gây ra tác dụng phụ có hại. Tuy nhiên, điều trị trầm cảm bằng axit amin gần như không có tác dụng phụ gây hại. Đây là cách điều trị ít tốn kém và an toàn hơn nhưng vẫn đảm bảo được hiệu quả tương đương. Một số nguyên nhân sinh hóa khác gây trầm cảm có thể kể đến tình trạng thiếu axit béo, vitamin và khoáng chất, chẳng hạn như phức hợp vitamin B, magiê, canxi, kẽm hoặc kali.
Phần 6/9 Nguyên nhân gây chứng hoang tưởng
Những người có nồng độ histamine thấp trong não thường bị chứng hoang tưởng, đa nghi và cáu kỉnh. Suy nghĩ của họ chỉ quanh quẩn với những ý tưởng to lớn và xa rời thực tế. Nhiều người thậm chí còn bị ảo giác. Tình trạng này có thể được cải thiện nhờ chế độ ăn uống lành mạnh và bổ sung các chất cần thiết. Để điều trị nồng độ histamine thấp, hãy uống amino acid tryptophan với nước trái cây và bổ sung các chất bổ như vitamin C, vitamin B12, axit folic, mangan, gluconate và quercetin. Người có nồng độ histamine cao thường đạt được nhiều thành tựu trong công việc và cuộc sống. Tuy nhiên, họ có thể phải chịu đựng tình trạng khó ngủ, ám ảnh cưỡng chế và tiết nước bọt quá mức. Những người này cũng có thể trở nên nghiện tình dục hoặc bị trầm cảm đến mức tự tử. Tình trạng mất cân bằng histamine có thể được giải quyết nhờ sự kết hợp đúng mức của các chất tự nhiên. Người có nồng độ histamine cao nên tránh tiêu thụ quá nhiều protein vì chúng làm tăng mức độ histamine trong cơ thể. Họ cũng nên tránh uống vitamin tổng hợp có chứa axit folic và B12.