Dinh dưỡng chuyên sâu

Vào những năm cuối thế kỷ 20, loài người bị ám ảnh bởi một đại dịch đó là HIV, hay còn gọi là SIDA. Tuy vậy, chỉ hơn 20 năm, căn bệnh thế kỷ này gần như đã được khống chế và thậm chí người mắc HIV đầu tiên vẫn còn sống đến bây giờ. Nhưng sang đầu thế kỷ 21, chúng ta  phải đối mặt với một loại bệnh còn nguy hiểm hơn nhiều, đó là tim mạch và ung thư. Theo nhiều thống kê, số người chết vì tim mạch và ung thư gấp hàng chục lần số người chết vì HIV hàng năm. Hai căn bệnh quái ác này không lây nhưng lại lan tỏa trong cộng đồng rất mạnh mẽ, nguyên nhân chính là do vấn đề ăn uống. Vậy phải ăn uống như thế nào để mỗi người có thể gìn giữ sức khỏe cho chính mình?

Tên sách : Dinh dưỡng chuyên sâu- Tại sao cơ thể bạn lại cần thực phẩm tự nhiên?

Bí quyết  để sống lâu, sống khỏe

Ngày nay trên nhiều phương tiện truyền thông đại chúng, sách vở đưa ra rất nhiều phương pháp dinh dưỡng giữ gìn sức khỏe nhưng không phải cái nào cũng chính xác. Nhằm giúp cho mọi người có một cái nhìn khoa học nhất về vấn đề dinh dưỡng, hai tác giả Catherine Shanahan và Luke Shanahan đã biên soạn ra cuốn cẩm nang chuyên sâu này.  Bằng cách trở về chế độ ăn uống như thời các thế hệ trước, các tác giả mong muốn sức khỏe của con người ngày càng cải thiện tốt hơn.

1/6. Mặc dù Y học ngày càng phát triển, sức khỏe của con người ngày càng đi xuống rõ rệt

Thế hệ ông bà ta mặc dù sống trong điều kiện không đầy đủ như bây giờ nhưng hầu hết đều sống khỏe mạnh. Trong khi đó ngày nay, rất nhiều người khi bước vào tuổi trung niên đã bắt đầu không gặp ít những vấn đề về sức khỏe. Tại sao lại có nghịch lý đó? Câu trả lời rất đơn giản, đó là vấn đề dinh dưỡng.

Trước đây, ngành công nghiệp thực phẩm chưa phát triển mạnh như bây giờ. Rất ít thuốc bảo vệ thực vật hay hóa chất tăng trưởng được sử dụng cho cây trồng và vật nuôi. Hầu hết các nguồn thực phẩm sạch của con người được sản xuất hoàn toàn tự nhiên, vừa giữ được đầy đủ chất dinh dưỡng, vừa không chứa những chất có hại cho cơ thể.  Còn bây giờ, để tăng trưởng cho cây trồng và vật nuôi, các nhà sản xuất đã phải sử dụng không biết bao nhiêu tấn hóa chất độc hại. Thói quen ăn uống của chúng ta cũng thay đổi theo thời đại. Mọi người có xu hướng tiêu thụ những đồ ăn nhanh, bánh kẹo và các phụ gia hóa học khác chỉ đơn giản vì chúng có hương vị hấp dẫn. Khi thiếu chất, chúng ta vội vàng sử dụng các thực phẩm chức năng, như viên bổ sung vitamin chẳng hạn, thay vì sử dụng các sản phẩm tự nhiên.  Và khi phải vào bệnh viện vì một căn bệnh gì đó liên quan đến ăn uống, các bác sĩ sẽ chỉ điều trị các triệu chứng khi chúng phát sinh chứ không đi sâu vào giải quyết tận gốc vấn đề.

Giữa muôn trùng trở ngại như vậy, liệu chúng ta có con đường nào để bảo vệ sức khỏe của bản thân trước khi quá trễ? May mắn là bạn có thể làm điều đó bằng cách trở về với chế độ dinh dưỡng thời ông bà của mình.

2/6. Thói quen ăn uống truyền thống rất tốt cho sức khỏe và giúp kéo dài tuổi thọ

Trên khắp thế giới, hàng ngày có đến vài trăm người chết vì bệnh tim mạch , ung thư và tiểu đường. Ở thế kỷ này, người ta không quá sợ những bệnh truyền nhiễm mà ung thư, tim mạch mới là vấn nạn thực sự. Nó kéo dài từ  năm này qua năm khác, giày vò những người bệnh trong đau đớn rồi cuối cùng kết liễu cuộc sống của họ. Tuy vậy, trên thế giới này vẫn còn những vùng dân cư không hề bị ảnh hưởng bởi chúng.  Có nhiều bộ lạc sống ở vùng rừng rú lại trải qua hàng ngàn năm không bị tim mạch hay ung thư, cũng như nhiều người trong số đó có tuổi thọ lên đến trăm tuổi. Từ đó các nhà khoa học đã rút ra kết luận rằng chế độ ăn uống chứa nhiều thực phẩm tự nhiên đóng vai trò rất quan trọng.

Thực phẩm không những phải  được nuôi trồng hoàn toàn tự nhiên mà chúng còn không được chứa  các dư lượng thuốc hoặc chất có hại cho cơ thể. Ngày nay vì chạy theo lợi nhuận mà không ít các cá nhân đã sử dụng những chất cấm hoặc một số thành phần quá liều lượng cho phép. Vì thế để tự cứu lấy mình, bạn phải đảm bảo được nguồn cung cấp thực phẩm “ sạch” cho gia đình, trong đó tự trồng cây hoặc tự chăn nuôi nhỏ là một lựa chọn. Nhiều gia đình do công việc quá bận rộn, họ có giải pháp khác đó là thuê những người trồng rau củ hoặc chăn nuôi để kiểm soát  nguyên liệu đầu vào.  Dù bằng cách nào đi nữa, bạn hãy chú trọng đến vấn đề dinh dưỡng cho bản thân và gia đình ngay từ khi còn nhỏ. Một chế độ ăn sạch, đầy đủ vitamin và khoáng chất sẽ là rất tốt cho sức khỏe của bạn về lâu dài.

3/6. Bộ não của bạn có một hệ thống chống oxy hóa tự nhiên, nhưng dầu thực vật lại phá vỡ điều đó

Ai cũng đều biết rau củ quả chứa nhiều dưỡng chất tốt cho cơ thể. Nhưng dầu thực vật thì khác, nó có thể gây hại cho chúng ta nếu sử dụng thường xuyên, đặc biệt là não.

Trước tiên ta hãy tìm hiểu thế nào là gốc tự do. Tất cả mọi vất chất đều có cấu tạo từ phân tử. Khi ở dạng gốc tự do, các phân tử này bị thiếu một hạt điện tử trong cấu trúc, vì thế chúng trở nên rất hoạt động. Các gốc tự do có xu hướng kéo hạt điện tử từ các phân tử xung quanh nhằm bù đắp cho sự thiếu hụt của mình, từ đó gây ra biến đổi hàng loạt. Do phân tử biến đổi dây chuyền, các tế bào vì thế cũng biến đổi hàng loạt.  Do phân tử biến đổi dây chuyền, các tế bào vì thế cũng biến đổi theo gây những hệ quả tai hại, ví dụ như tình trạng viêm và ung thư. Và các gốc tự do này bắt đầu hình thành bởi sự oxi hóa, do đó có thể nói quá trình oxi gián tiếp gây ra các căn bệnh nan y như ung thư.

Não của chúng ta chứa rất nhiều chất béo không bão hòa đa. Chất béo không bão hòa đa là một loại chất nhạy cảm và rất dễ bị oxi hóa. May mắn thay, bộ não có một cơ chế bảo vệ tự nhiên chống lại các mối đe dọa này. Chúng sử dụng hai loại chất chống oxi hóa này có 2 nguồn gốc, thứ nhất là do cơ thể bạn tự sản xuất, thứ hai là tổng hợp từ những thực phẩm bạn đưa vào cơ thể.

Vậy thì tất cả những điều này có liên quan gì đến dầu thực vật? Chúng ta trước giờ vẫn nghĩ loại dầu ăn này sẽ tốt hơn dầu động vật. Nhưng thực tế, chúng chứa lượng lớn chất béo đã qua chuyển hóa, tàn phá hệ thống phân phối chất chống oxy hóa trong não của bạn. Các gốc tự do không bị ngăn cản nữa và chúng bắt đầu dây chuyền tàn phá não của chúng ta.

4/6. Đường gây nghiện làm hỏng não của bạn và nhiều hệ quả tại hai  khác

Bạn nghĩ chất gây nghiện nào nguy hiểm nhất thế giới, heroin và cocain hay một loại nào khác? Thế nhưng nhiều nghiên cứu khoa học gần đây cho thấy đường cũng phải được xếp vào nhóm này.

Đường là một gia vị phổ biến trong bếp của hầu hết các gia đình trên thế giới. Nhưng nó có tác hại đến mức nào? Đường hay nói đúng hơn là cacbonhydrat  có thể gặp trong rất nhiều thực phẩm tự nhiên như gạo, khoai, mật ong và thực phẩm nhân tạo như bánh kẹo. Chúng có thể gây nên béo phì, tiểu đường và một loạt hệ quả tai hại khác cho cơ thể mà Y học hiện nay không thể chữa khỏi được hoàn toàn. Điều nguy hiểm hơn là đường còn có thể gây nghiện. Một nhóm các nhà khoa học Pháp đã làm thí nghiệm trên chuột để xác định giữa thuốc phiện và đường cái nào gây nghiện hơn. Và kết quả là gây kinh ngạc giới nghiên cứu, đó là đường gây nghiện còn hơn cả thuốc phiện.

Đã nhiều năm nay, những công ty thực phẩm đã qua mặt người tiêu dùng bằng cách sử dụng những cái tên khó hiểu để che dấu hàm lượng đường vượt mức cho phép. Với nguyên liệu này, họ làm cho thực phẩm của mình trở nên hấp dẫn hơn và do đó, lợi nhuận sẽ tăng nhanh chóng.

5/6. Ăn thịt có xương nấu chín và nội tạng động vật có lợi cho sức khỏe

Qua những phần trên, bạn có biết được những thực phẩm nào nên tránh. Ở phần này chúng ta hãy tìm hiểu xem mình nên ăn những thức ăn gì để tốt cho sức khỏe ?

Mục đích của tác giả là hướng người đọc đến việc trở về thói quen ăn uống lành mạnh thời xưa. Quan điểm ăn uống này dựa trên 4 trụ cột chính. Đầu tiên là hãy ăn thịt có xương nấu chín. Cách làm này không chỉ khiến thịt ngon hơn mà còn trở nên bổ dưỡng hơn. Khi chế biến theo kiểu này, bạn không những lấy được những khoáng chất dồi dào ở trong tủy mà còn giữ lại da và gân, cũng là thứ rất tốt cho sức khỏe.

Bên cạnh đó, nội tạng động vật cũng là lựa chọn tuyệt vời. Nhiều người sẽ bất ngờ khi biết thông tin rằng nội tạng chứa nhiều chất dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin nhiều hơn hầu hết các loại rau củ quả thông thường. Ví dụ, so với bông cải xanh,gan chứa lượng vitamin B1 gấp  ba lần, vitamin B6 gấp 5 lần, và lượng vitamin A hơn đến 40 lần. Chúng xứng đáng là cột trụ thứ hai trong chế độ dinh dưỡng  tốt cho sức khỏe.

Như ông bà ta đã nói: “ Ăn gì bổ nấy” và chính điều đó rất đúng với nội tạng động vật. Chẳng hạn, mô não của heo và bò chứa nhiều các loại chất béo chưa bão hòa, có lợi cho chính não con người. Hoặc trong khi rất ít người ăn mắt động vật, thực tế bộ phận này chứa đựng nhiều chất ngăn ngừa thoái hóa nhãn cầu, đồng thời tốt cho tuyến tiền liệt.

Trong những phần tiếp theo, chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu những cột trụ còn lại trong chế độ ăn uống lành mạnh của người xưa.

6/6. Thực phẩm tươi sống giàu chất chống oxy hóa là lựa chọn hàng đầu của mọi gia đình

Bạn đã biết những chất chống ôxi hóa có thể có thể được tạo ra từ chính cơ thể của mình hoặc qua con đường ăn uống.  Điều tuyệt vời là bạn vẫn có thể dung nạp  những thực phẩm giàu chất chống oxi hóa thay vì phải bổ sung bằng các viên thực phẩm chức năng. Vì đơn giản, thực phẩm chức năng ít nhiều sẽ gây ra tác dụng phụ không mong muốn, trong khi đó thức ăn nguồn gốc tự  nhiên thì không gây tình trạng như vậy .

Rau, củ và các loại trái cây là nguồn cung cấp chất chống oxi hóa vô cùng dồi dào. Bên cạnh đó, các loại đậu và ngũ cốc nguyên vỏ cũng là cũng là thực phảm cực kỳ tốt cho sức khỏe. Ngày nay bạn có thể dễ dàng mua chúng ở chợ, siêu thị hay nhiều nơi bán hàng khác, nhưng néu có điều kiện bạn hãy tự trồng. Bởi vì khi sản xuất theo kiểu công nghiệp, rau củ quả và ngũ cốc ít nhiều sẽ phải chứa một hàm lượng nhất định những chất bảo quản, mà các chất này chắc chắn không hề có lợi cho cơ thể. Nếu kinh tế dư dả và có nhiều thời gian, bạn nên tạo một khu vườn ở ngay nhà mình. Còn khi bạn không thể làm được điều đó, một ban công cũng có thể trở thành nơi tuyệt vời để bạn trồng một số loại cây hữu ích cho mình và gia đình.

Tuy nhiên một số vấn đề khó khăn đó là làm thế nào để giữ được những chất chống oxi hóa tồn tại trong thực phẩm. Những dưỡng chất thiết yếu này mất đi nhiều trong quá trình bảo quản và chế biến. Ví dụ, rau xanh sau khi nhổ lên từ đất, đã mất gần 1 nửa lượng chất dinh dưỡng trước đó. Do đó để mang lại hiệu quả cao nhất, bạn nên sử dụng thực phẩm chống oxi hóa ở dạng tươi sống và hạn chế xào nấu quá nhiều. Ví dụ, rau xanh sau khi nhổ lên từ đất, đã mất gần 1 nửa lượng chất dinh dưỡng trước đó. Do đó, để mang lại hiệu quả cao nhất, bạn nên sử dụng thực phẩm chống oxi hóa ở dạng tươi sống và và hạn chế xào nấu quá nhiều. Đồng thời chúng ta nên bảo quản rau củ ở tủ lạnh và ăn càng sớm càng tốt, tránh để lâu. Tuy vậy cũng có những ngoại lệ. Ví dụ, cà rốt nên được nấu chín hơn là ăn sống vì dưới tác động của nhiệt, chất chống oxi hóa từ loại củ này mới được giải phóng.

Lời kết

Hiện nay, chúng ta có thể nói: “ Không có gì quý giá hơn sức khỏe”. Với một cơ thể khỏe mạnh, bạn có thể làm được mọi thứ, nhưng nếu bạn ốm yếu, bạn chỉ có 1 mong ước duy nhất là có sức khỏe… Và trong quá trình giữ cho cơ thể khỏe mạnh, việc ăn uống chiếm vai trò quan trọng hàng đầu.

Thực phẩm được chế biến công nghiệp ngày càng khiến cho sức khỏe của loài người đi xuống. Nhưng may mắn là, chúng ta vẫn có thể tự cứu mình bằng cách quay trở lại thói quen ăn uống như thời xa xưa. Việc nạp vào cơ thể nội tạng động vật, rau quả tươi và các sản phẩm lên men không những giúp con người cải thiện mà còn duy trì sức khỏe. Và trong quá trình giữ cho cơ thể khỏe mạnh, việc ăn uống chiếm vai trò quan trọng hàng đầu.

Thực phẩm được chế biến công nghiệp ngày càng khiến cho sức khỏe của loài người đi xuống. Nhưng may mắn là, chúng ta vẫn có thể tự cứu mình bằng cách quay trở lại thói quen ăn uống như thời xa xưa. Việc nạp vào cơ thể nội tạng động vật, rau quả tươi và các sản phẩm lên men không những giúp con người cải thiện  mà còn duy trì sức khỏe. Ngày nay không ít các chế độ ăn kiêng bất hợp lý đã khiến cho cơ thể bị thiếu chất và suy nhược. Hãy dừng lại ngay! Chỉ có ăn uống đủ chất với hàm lượng chất dinh dưỡng phù hợp mới khiến cơ thể bạn khỏe mạnh dài lâu.