Ikigai – Bí quyết sống lâu và hạnh phúc của người Nhật

Vì sao bạn nên đọc cuốn sách này

Bạn có bao giờ tự hỏi mục đích cuối cùng của cuộc sống là gì? Đến một lúc nào đó, thì những điều như tiền tài, danh vọng đều trở nên vô nghĩa trong cuộc sống của chúng ta, điều thực sự quan trọng chính là một cuộc sống hạnh phúc và lâu dài, người Nhật là dân tộc nổi tiếng thế giới bởi tuổi họ cao và lối sống lành mạnh đáng ngưỡng mộ, vậy bí quyết gì giúp họ có được điều đó?

Tên sách: Ikigai – Bí quyết sống lâu và hạnh phúc của người Nhật và đi tìm lý do để thức dậy sớm mỗi buổi sáng.

Tác phẩm là sự hợp tác của chuyên gia về văn hóa Nhật Bản, Hector Garcia Puigcer và Francesc Miralles, một nhà văn có nhiều đầu sách bán chạy nhất thế giới, cuốn sách sẽ hé lộ cho bạn biết về khái niệm Ikigai, khái niệm bao trùm lý do và mục tiêu của cuộc sống con người. Nhờ tư duy truyền thống nhưng không hề lạc hậu này, người Nhật không chỉ sống lâu trăm tuổi mà còn tận hưởng hạnh phúc một cách trọn vẹn nhất.

1/8. Một mục đích sâu sắc trong cuộc sống là bí quyết để sống thọ.

Bất cứ ai cũng đều quan tâm đến một cuộc sống lâu dài khỏe mạnh và đầy đủ, nhưng không phải người nào cũng nắm được phương pháp, cũng như quyết tâm để làm được điều đó, cuộc sống hiện đại luôn diễn ra với tốc độ và áp lực cao, khiến cho chúng ta thường bỏ quên điều quan trọng nhất đó là sức khỏe. Thế nhưng trong lối sống ngày nay, vẫn có một nơi mà con người sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn hạnh phúc đến trăm tuổi, đó chính là người dân trên đảo Okinawa miền Nam Nhật Bản.

Vậy nên họ đã làm gì để đạt được điều đó, bí quyết của người dân nơi đây được gói gọn trong một từ Ikigai. Ikigai có thể hiểu nôm na là lý do và mục tiêu sống cũng như động lực bên trong, để mọi người làm điều gì đó một cách chuyên nghiệp.

Nói tư duy này còn được mô tả như một sự giao thoa giữa bốn yếu tố bao gồm những gì bạn đam mê, kỹ năng của bạn, làm thế nào bạn có thể kiếm sống và những gì thế giới cần. Nhiều người Nhật tin rằng mỗi người đều có một Ikigai, hay nói một cách khác đó chính là định mệnh, là nghĩa vụ mà họ phải làm trên cuộc đời này.

Một số người tìm được Ikigai của mình từ rất sớm, nhưng nhiều người khác lại phải trải qua rất nhiều năm mới ngộ ra được. Nếu bạn rơi vào loại thứ hai, điều quan trọng là phải kiên trì, tác giả đã từng đến đảo Okinawa và chứng kiến những thợ thủ công lành nghề tập trung làm tỉ mỉ đến từng chi tiết nhỏ của sản phẩm. Suốt hàng chục năm trời, ông nhận ra Ikigai của những người đó chính là nghề thủ công, và cảm thấy làm việc là niềm vui, khiến họ trở thành người rất chuyên nghiệp ở lĩnh vực của mình.

Hơn nữa Ikigai cũng là chìa khóa cho bí quyết sống lâu, những người có tư duy này, coi công việc là lẽ sống và cảm thấy hạnh phúc khi được làm chúng mỗi ngày, vì thế họ không bao giờ có áp lực và vô tình tuổi họ của họ cũng được kéo dài theo.

2/8. Một lối sống năng động và ít căng thẳng là chìa khóa để tăng tuổi thọ.

Thế hệ ông bà chúng ta mặc dù từng trải qua cuộc sống vất vả, nhưng lại thường sống thọ, ngược lại, thời hiện đại nay, có quá nhiều người mắc những căn bệnh do lối sống thụ động, và gây áp lực, nên nhiều nghiên cứu cho rằng lối sống tiêu cực này, gây nên bởi thói quen xấu đã bám rễ trong não và tâm lý sợ thay đổi của mỗi người.

Vậy làm thế nào để trí não chúng ta có thể thay đổi được những thói quen đó, điều này thực sự khá đơn giản. Bạn có thể giúp bộ não của mình luyện tập bắt đầu từ những trò chơi trí tuệ như cờ vua hoặc chơi bài. Nhưng nếu muốn tiến xa hơn, bạn phải cố gắng ra khỏi nhà mỗi ngày, gặp gỡ và tương tác với nhiều người trong xã hội, để tạo ra một thói quen vận động không ngừng.

Không những thế việc giao tiếp với những người xung quanh còn giúp bạn loại bỏ căng thẳng trong công việc, cũng như trong cuộc sống, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra căng thẳng có thể khiến hệ miễn dịch của cơ thể giảm sút, tạo cơ hội cho nhiều tác nhân gây bệnh tấn công. Do đó giảm căng thẳng là một trong những bí quyết để sống lâu, để làm được điều này, bạn có thể thực hành chánh niệm, tập yoga hoặc dành thời gian để tập thể dục đều đặn. Tuy vậy, đây chỉ là những biện pháp lâu dài, nếu bạn thật sự quá căng thẳng tại một thời điểm thì bạn sẽ cần một trị liệu chuyên sâu.

3/8. Một hình thức trị liệu chuyên sâu của Nhật Bản giúp con người vượt qua căng thẳng.

Lo lắng kiệt sức và căng thẳng ngày càng trở nên phổ biến trong cuộc sống hiện đại và rất ít người có thể thoát khỏi chúng. Người Nhật cũng không ngoại lệ, thậm chí văn hóa công việc của họ còn có thể gây áp lực hơn nhiều nước khác. Tuy vậy người Nhật vẫn vượt qua điều đó và sống một cách có ý nghĩa, vậy bí quyết của họ là gì?

Nhật Bản có một liệu pháp mà nhiều nước phải học tập để đối phó với căng thẳng hiệu quả, có tên gọi là Morita. Kỹ thuật này được phát minh bởi Shoma Morita, một nhà trị liệu tâm lý người Nhật, ông cũng là một Phật tử lâu năm, ban đầu phương pháp này được phát triển để đối phó với sự lo lắng và cảm xúc tiêu cực. Tuy nhiên qua thời gian, Monita đã chứng minh hiệu quả tuyệt vời khi chữa trị căng thẳng và kiệt sức, không giống như một phương pháp trị liệu Phương Tây, có xu hướng tập trung vào việc sử dụng suy nghĩ để tác động đến cảm xúc và hành động. Liệu pháp Morita có cách tiếp nhận ngược lại, trong phương pháp này bệnh nhân được yêu cầu chú ý và chấp nhận cảm xúc hiện tại, mà không cố gắng thay đổi chúng, từ đó họ thực hiện những hành động đặc biệt, để tạo ra cảm xúc mới dần dần thay thế cảm xúc cũ.

Liệu pháp Morita được chia làm bốn giai đoạn cụ thể, bắt đầu bằng việc nghỉ ngơi hoàn toàn, giai đoạn đầu diễn ra trong khoảng một tuần, bệnh nhân chỉ cần ở trong phòng và không được để bất cứ thứ gì phiền nhiễu, kể cả con người, trong giai đoạn này, bệnh nhân chỉ đơn giản là quan sát cảm xúc của mình mà không cố gắng thay đổi chúng.

Trong giai đoạn thứ hai, bệnh nhân bắt đầu tích hợp các hoạt động lặp đi lặp lại vào thói quen hàng ngày của mình, chúng bao gồm việc viết nhật ký, đi bộ và thực hiện một số bài tập thở.

Đến giai đoạn thứ ba, bệnh nhân được tham gia các hoạt động thể chất và sáng tạo hơn như vẽ tranh hoặc thậm chí chẻ củi. Chuỗi hoạt động này, nhằm mục đích tạo ra một loại cảm xúc mới ở bệnh nhân, khiến họ cảm thấy bình tĩnh và có nhiều niềm vui hơn.

Sau khi hoàn thành cả ba giai đoạn trên, bệnh nhân bước vào giai đoạn thứ tư, đó là trở lại cuộc sống bình thường, nhưng với một tâm trạng hoàn toàn khác, nghỉ ngơi nhiều và tránh mọi thứ phiền nhiễu là rất tốt cho sức khỏe của bạn. Nhưng tại một thời điểm nhất định, bạn cần phải tìm được đúng mục đích cuộc sống mình. Đây là lúc Ikigai trở lại, giúp bạn làm được điều này và trong nội dung tiếp theo, bạn sẽ học được cách thực hiện.

4/8. Đắm mình trong một hoạt động có thể giúp bạn trẻ trung.

Hãy tưởng tượng bạn trượt tuyết xuống một rừng núi tuyệt đẹp, trượt tuyết là một môn yêu thích của bạn và bạn cảm thấy cực kỳ hạnh phúc, muốn sống trong khoảnh khắc này mãi mãi.

Thực tế nếu bạn duy trì được cảm xúc như vậy càng lâu, sức khỏe càng tốt, tác giả đã nêu lên một khái niệm về vấn đề này, được đặt tên là dòng chảy, dòng chảy mô tả trạng thái có thể tận hưởng và tập trung vào một việc gì đó, đến nỗi không còn để ý tới bất cứ điều gì khác xung quanh trong cuộc sống, nếu duy trì được trạng thái này thì tuổi thọ cũng được tăng theo.

Bạn thậm chí đã đạt được trạng thái dòng chảy như vậy một vài lần trong đời nhưng không thường xuyên, để biến điều đó trở thành thứ có lợi cho sức khỏe, bạn cần duy trì sự tập trung và tận hưởng từng khoảng khắc khi đang làm việc, có như vậy công việc hàng ngày không còn là nghĩa vụ bắt buộc nữa, mà trở thành điều yêu thích.

Nhưng bạn hãy chú ý trong lúc trải nghiệm trạng thái dòng chảy, việc điều chỉnh độ khó của nhiệm vụ là điều cần thiết, nếu chọn một nhiệm vụ quá dễ dàng, bạn sẽ cảm thấy buồn chán và mất tập trung, và ngược lại nếu hoạt động quá khó khăn, bạn sẽ phải vật lộn căng thẳng và cuối cùng là bỏ cuộc.

5/8. Một vài lời khuyên đơn giản từ những người cao tuổi có thể giúp bạn sống lâu hơn.

Ở những phần trên, bạn đã biết một số thói quen và phương pháp nhằm kéo dài tuổi thọ, nhưng vấn đề đặt ra là chúng có thực sự hiệu quả, vì thế hãy để những người cao tuổi ở đảo Okinawa đưa ra lời khuyên dựa trên trải nghiệm của chính họ.

Bí quyết đầu tiên mà tác giả học được từ chính các cụ cao niên này, đó là bỏ bớt sự ngờ vực và tạo thói quen chào hỏi người khác, thậm chí dù đó là người lạ, bạn cũng nên mỉm cười. Chào với một trái tim rộng mở, bằng cách này bạn sẽ tạo ra nhiều mối quan hệ tốt đẹp, cũng như tâm lý tích cực. Chính điều đó giúp bạn giữ được sự tươi trẻ lâu dài.

Ngoài ra những người già khuyên bạn nên giảm đi sự lo lắng không cần thiết, chẳng hạn việc lo lắng khi sắp đến kỳ thi, hoặc thăng tiến trong công việc sẽ chỉ lãng phí năng lượng của bản thân. Thay vào đó họ đưa ra lời khuyên, hãy tận hưởng những gì mình đang có, nếu làm được như vậy, một lúc nào đó chúng ta có thể nhận ra rằng bản thân có nhiều thứ hơn mình từng nghĩ.

Điều cuối cùng đặc biệt quan trọng, đó là thực phẩm sạch, những người cao tuổi ở Okinawa tin rằng, một trong những lý do chính cho cuộc sống lâu dài, là họ tự trồng trọt và nấu thức ăn, điều này không những cung cấp nguồn thực phẩm tươi ngon, mà còn giúp cơ thể liên tục vận động, đẩy lùi mọi chứng bệnh nguy hiểm.

6/8. Chế độ ăn kiêng kỳ diệu của người Okinawa.

Chế độ ăn uống của người Nhật đã được chú ý trong nhiều năm nay, ngay trước cả khi họ được công nhận là một quốc gia có tuổi thọ cao nhất thế giới, và những người sống ở đảo Okinawa thậm chí còn có chế độ ăn uống khoa học hơn hầu hết các vùng khác tại Nhật Bản.

Để tìm hiểu bí quyết của họ, tác giả đã phát hiện ra một nghiên cứu chứng minh, vì sao người Okinawa lại sống lâu như vậy? Thứ nhất, nghiên cứu này chỉ ra rằng chế độ ăn của người Okinawa, chứa nhiều loại thực phẩm đáng kinh ngạc, họ ăn uống rất đa dạng, riêng trái cây hàng ngày có thể đến ít nhất 5 loại khác nhau.

Tuy vậy, thực đơn nhiều món ăn không đồng nghĩa với việc ăn nhiều, những người Okinawa thường ăn thành nhiều bữa trong ngày, mỗi bữa chỉ một phần vừa đủ, họ quan điểm rằng không nên ăn quá no, đói một chút vẫn có lợi hơn với sức khỏe.

Thành phần thực phẩm cũng cực kỳ quan trọng, người Nhật thường chú trọng đến ngũ cốc và trái cây, đồng thời hạn chế đến mức tối đa việc nạp muối và đường vào cơ thể, đây là một trong những điểm khác biệt lớn giữa họ và người dân ở các quốc gia khác.

7/8. Thực phẩm giàu chất chống Oxy hóa rất cần thiết cho trẻ hóa và cuộc sống khỏe mạnh lâu dài.

Ngày nay, do chạy theo lợi nhuận các công ty thực phẩm đang sản xuất những đồ ăn ngon miệng nhưng hoàn toàn không có lợi cho sức khỏe, tuy vậy may mắn rằng, ngày càng nhiều thực phẩm lành mạnh và có nguồn gốc của chúng xuất phát chủ yếu từ Nhật Bản.

Đầu tiên, chính là trà xanh, một loại đồ uống chứa nhiều chất oxi hóa, giúp kéo dài tuổi trẻ và tốt cho sức khỏe, không giống như một số loại trà khác, trà xanh được sấy khô trong không khí và không bị lên men, vì thế loại thức uống này, giữ được cho nhiều nhân tố quan trọng cho sức khỏe, bao gồm các chất chống Oxy hóa, làm giảm độc tố, kiểm soát lượng đường trong máu, cải thiện lưu không khí huyết, và thậm chí tránh nhiễm trùng, để gia tăng hiệu quả của trà xanh lên sức khỏe, người Okinawa còn thêm hoa nhài vào khi uống, loại thảo dược này giúp cải thiện tim mạch và tăng cường chức năng miễn dịch.

Người Okinawa còn có một loại siêu thực phẩm nữa, có tính chống Oxy hóa cao hơn cả trà xanh, đó là chanh lõm, một trái cây thuộc họ cam quýt, người dân nơi đây dùng chúng trong bữa ăn hàng ngày. Và thậm chí còn làm nguyên liệu để nướng bánh. Nếu bạn cảm thấy khó khăn khi tìm các loại thực phẩm trên ở nơi mình đang sống, thì đừng lo lắng, còn rất nhiều thực phẩm khác tốt cho sức khỏe và có tác dụng tương tự như bông cải xanh, cá hồi, dâu tây, hoặc quả mơ, tất cả đều có tính chống Oxy hóa cao.

8/8. Lối sống vận động thường xuyên là chìa khóa để có một sức khỏe tốt.

Bạn đã bao giờ gặp những người dường như luôn tràn đầy năng lượng mặc dù đã lớn tuổi chưa? Có nhiều khả năng họ đã là một người vô cùng năng động trong suốt cuộc đời của mình.

Trên thực tế lối sống thường xuyên vận động không bắt buộc rằng bạn phải chơi một môn thể thao nào đó mỗi ngày. Người dân đảo Okinawa cho rằng việc luôn giữ cơ thể làm một việc gì đó, đơn giản như chạy bộ quanh khu phố đều đặn hàng ngày quan trọng hơn rất nhiều. Bạn không cần luyện tập với cường độ quá lớn nhưng phải giữ cho cơ thể vận động thường xuyên.

Nếu công việc đòi hỏi bạn hay ngồi nhiều, hãy dành một ít thời gian, để thư giãn. Cứ mỗi nửa tiếng làm việc bạn nên đứng dậy và vận động cơ thể trong ít nhất 5 phút. Thực tế việc này không hề gây mất tập trung bởi vì một nghiên cứu cho thấy con người không thể duy trì sự tập trung liên tục quá một giờ đồng hồ, do đó nếu ngồi quá lâu mà không đứng dậy, bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ cao gấp nhiều lần.

Người dân Okinawa cũng có một phương pháp tập luyện rất hay, đó là tập thể dục tập thể, tất cả các trường học ở đây, đều bắt buộc học sinh phải tham gia tập thể dục mỗi buổi sáng, các doanh nghiệp hoạt động trên đảo cũng khuyến khích nhân viên làm điều tương tự, các bài tập đều không quá phức tạp, hàng trăm người đồng loạt thực hiện những động tác đơn giản mà giống nhau, giữa tiếng nhạc phát ra từ loa phóng thanh, điều này tạo thêm niềm vui và sự gắn kết giữa các cá nhân và giúp mọi người trở nên yêu thích các hoạt động có lợi cho sức khỏe.

LỜI KẾT

Hãy chấp nhận vẻ đẹp nằm trong tất cả những điều không hoàn hảo của cuộc sống.

Qua tác phẩm Ikigai của hai tác giả Hector Garcia Puigcer và Francesc Miralles, bạn đã biết được một trong những bí quyết sống lâu của đất nước có tuổi thọ cao nhất thế giới, để có một cuộc sống lâu dài và hạnh phúc, bạn chỉ cần chú trọng ăn uống, vận động thường xuyên và tìm kiếm một lý do đích thực giúp bạn duy trì điều đó mỗi ngày. Văn hóa Nhật Bản tin rằng chỉ những thứ không hoàn hảo, chẳng hạn như một chiếc ly bị nứt, mới thực sự đẹp. Suy rộng ra, họ khuyên con người, đừng nên cầu toàn quá mức mà gây áp lực cho chính bản thân mình, thay vào đó hãy chấp nhận vẻ đẹp nằm trong tất cả những điều không hoàn hảo của cuộc sống. Điều đó sẽ giúp bạn tiết kiệm được nhiều năng lượng hơn, giảm bớt căng thẳng và tất nhiên sẽ sống hạnh phúc hơn.